Wilczy Szaniec, bunkier B13
Bunkier B13 w Gierłoży stanowi integralną część kompleksu Wilczy Szaniec (niem. Wolfsschanze), który w latach 1941–1944 pełnił funkcję głównej kwatery Adolfa Hitlera oraz Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych III Rzeszy. Położony w gęstym lesie mazurskim, kompleks ten został wybrany ze względu na strategiczne położenie – bliskość frontu wschodniego oraz naturalne warunki maskujące. To właśnie tutaj, 20 lipca 1944 roku, pułkownik Claus von Stauffenberg przeprowadził nieudany zamach na życie Hitlera. W obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej, 20 listopada 1944 roku Hitler opuścił Wilczy Szaniec, a dwa dni później feldmarszałek Wilhelm Keitel wydał rozkaz zniszczenia kompleksu pod kryptonimem „Wysadzenie Wyspy”. W nocy z 24 na 25 stycznia 1945 roku rozpoczęto wysadzanie schronów i baraków, w tym Bunkra B13.
Bunkier B13, przypisywany kanclerzowi III Rzeszy Martinowi Bormannowi, wyróżnia się monumentalną konstrukcją żelbetową o ścianach i stropach dochodzących do 8 metrów grubości. Mimo zniszczeń dokonanych podczas wysadzania, jego ruiny zachowały imponujące rozmiary i stanowią świadectwo inżynieryjnych osiągnięć tamtego okresu.
W ramach prac inwentaryzacyjnych opracowano cyfrowy model 3D Bunkra B13, zawierający 365 sklasyfikowanych elementów. Model ten został odtworzony na podstawie dostępnej archiwalnej dokumentacji technicznej oraz danych historycznych. Na jego podstawie sporządzono pełną dokumentację 2D, obejmującą rzuty, przekroje i elewacje. Dokumentacja ta zostanie udostępniona zwiedzającym, umożliwiając im lepsze zrozumienie skali obiektu oraz jego wyglądu w okresie funkcjonowania.
